Η καλοκαιρινή μέρα ήταν ζεστή, ο δρόμος σχεδόν άδειος. Στην έξοδο από μια μικρή πόλη, μια ηλικιωμένη γυναίκα καθόταν στην άκρη του δρόμου, μπροστά της ένα κουτί καλυμμένο με κεντημένο τραπεζομάντιλο. Σε μια πινακίδα δίπλα της ήταν γραμμένο με μεγάλα γράμματα: «Ντόπια λαχανικά. Φτηνά». Τα αυτοκίνητα περνούσαν, κάποιοι σταματούσαν και αγόραζαν αγγούρια ή ντομάτες.
Όταν το περιπολικό σταμάτησε δίπλα στο πάγκο της, η γιαγιά αρχικά τρόμαξε.
«Δεν θα μείνω πολύ, παιδιά μου», είπε βιαστικά. «Απλά χρειάζομαι λίγα χρήματα για τα φάρμακά μου».
Ο νεαρός αστυνομικός χαμογέλασε και κοίταξε τον συνάδελφό του:
«Μην ανησυχείτε, γιαγιά, κανείς δεν θα σας βάλει πρόστιμο».
Ενώ έγραφαν κάτι στο σημειωματάριό τους, φύσηξε ένας άνεμος. Το τραπεζομάντιλο που κάλυπτε το κιβώτιο σηκώθηκε και έπεσε στο έδαφος. Από κάτω από το ύφασμα κύλησε ένα στρογγυλό, βαρύ αντικείμενο — που δεν έμοιαζε ούτε με κονσέρβα ούτε με λαχανικό. Ένας από τους αστυνομικούς έσκυψε, νομίζοντας ότι ήταν κάποιο παλιό βάρος ή δοχείο. Αλλά όταν σήκωσε το αντικείμενο, το χαμόγελό του εξαφανίστηκε.
Ήταν μια σκουριασμένη μεταλλική σφαίρα — συμπαγής, με χαραγμένα σύμβολα και βαθιές γρατσουνιές. Η γυναίκα χλώμιασε και έσφιξε τα χέρια της στο στήθος.
«Μην το αγγίζετε», είπε σιγανά. «Είναι παλιό… το βρήκα πίσω από το σπίτι, όταν έσκαβα το παρτέρι».
Οι αστυνομικοί αντάλλαξαν ματιές. Στην επιφάνεια της σφαίρας υπήρχαν ίχνη διάβρωσης, αλλά από κάτω διακρίνονταν περίεργα σημάδια — κάτι σαν συντεταγμένες ή σειριακός αριθμός. Ένας από αυτούς έβγαλε τον ασύρματο:
«Κεντρικό, εδώ 22η περίπολος. Πρέπει να ελέγξουμε το εύρημα, πιθανόν να είναι πολεμικό πυρομαχικό.
Μετά από είκοσι λεπτά έφτασε στο σημείο μια ομάδα πυροτεχνουργών. Έβαλαν τη γιαγιά στο αυτοκίνητο και έβαλαν κίτρινη ταινία γύρω από το καλάθι. Οι πυροτεχνουργοί σήκωσαν προσεκτικά το αντικείμενο και μετά από μια σύντομη εξέταση επιβεβαίωσαν ότι δεν ήταν ψεύτικο. Ήταν ένας πραγματικός πυροβολικός βλήμα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που εξακολουθούσε να είναι επικίνδυνος.
Η γυναίκα έκλαιγε κοιτάζοντας το καλάθι με τα λαχανικά της:
«Θεέ μου, νόμιζα ότι ήταν απλά μια πέτρα…»
Μετά από έλεγχο, αποδείχθηκε ότι πίσω από το οικόπεδό της περνούσε πράγματι μια γραμμή παλιών χαρακωμάτων. Ο βλήμα βρισκόταν κάτω από το έδαφος για περισσότερα από εβδομήντα χρόνια, μέχρι που βρέθηκε στα χέρια της.
Όταν όλα τελείωσαν, ο αξιωματικός, ο ίδιος που είχε πλησιάσει πρώτος τη γιαγιά, την βοήθησε να μαζέψει τα πράγματά της. Σιωπηλά έβγαλε ένα χαρτονόμισμα από την τσέπη του και το έβαλε στο κουτί.
«Για τα φάρμακα, όπως υποσχεθήκαμε», είπε.
Η γιαγιά χαμογέλασε αδύναμα και απάντησε σιγανά:
«Ευχαριστώ, γιε μου. Αλλιώς, κανείς δεν θα πίστευε ότι τα λαχανικά μπορεί μερικές φορές να κοστίζουν τη ζωή».
